Τι είναι ο προστάτης, ποιους επηρεάζουν τα δυσουρικά ενοχλήματα και τι μπορούμε να κάνουμε προκειμένου να τα διαχειριστούμε
Τι είναι ο προστάτης
Πολλοί άνδρες δε γνωρίζουν πού βρίσκεται ο προστάτης αδένας, ούτε ποια είναι η λειτουργία του. Ακόμα περισσότεροι πιστεύουν πως τα προβλήματά του θα τους απασχολήσουν αργά στη ζωή τους, μετά τα 60-70 έτη. Ωστόσο, η σωστή πληροφόρηση για τον προστάτη και τις παθήσεις του είναι πολύ σημαντική, μιας και αποτελεί συχνά πηγή προβλημάτων για τους άνδρες. Στις νεότερες ηλικίες είναι ευάλωτος σε λοιμώξεις, ενώ με την πάροδο του χρόνου ξεκινάει και η καλοήθης υπερπλασία του προστάτη. Τέλος, ο καρκίνος του προστάτη είναι ο συχνότερος καρκίνος στους άνδρες του δυτικού κόσμου και αποτελεί ένα από τα κυρίαρχα ιατρικά προβλήματα που αντιμετωπίζει ο ανδρικός πληθυσμός.
Ο προστάτης είναι ένας μικρός αδένας που υπάρχει μόνο στους άνδρες, με σχήμα και μέγεθος κάστανου. Πήρε το όνομά του από τον Ηρόφιλο, έναν Έλληνα γιατρό της Αλεξάνδρειας του 3ου π.X. αιώνα, επειδή «προΐσταται», βρίσκεται δηλαδή μπροστά από την ουροδόχο κύστη, περιβάλλοντας την αρχική μοίρα της ουρήθρας.
Ο ρόλος του είναι η παραγωγή ενός υγρού που αναμειγνύεται με το σπέρμα και εξασφαλίζει τη ζωτικότητα των σπερματοζωαρίων, βοηθώντας έτσι στην αναπαραγωγή και τη γονιμοποίηση. Παράγει επίσης και ένα σημαντικό ένζυμο, το ειδικό προστατικό αντιγόνο (PSA), που βοηθά στη ρευστοποίηση του σπέρματος.
Δυσουρικά ενοχλήματα (LUTS)
Τα δυσουρικά ενοχλήματα (LUTS), είναι μια ορολογία που χρησιμοποιούμε για να περιγράψουμε ένα ολόκληρο σύμπλεγμα συμπτωμάτων που οφείλονται συνήθως σε παθήσεις του προστάτη, της ουροδόχου κύστης και της ουρήθρας.
Αν και τα LUTS (Lower Urinary Tract Symptoms) είναι στο μυαλό των περισσοτέρων συνυφασμένα με ηλικιωμένους άνδρες, δεν είναι ασυνήθιστο να επηρεάσει και άντρες μικρότερης ηλικίας.
Τα συμπτώματα που σχετίζονται με την αποβολή των ούρων είναι τα ακόλουθα:
Δυσκολία στην έναρξη της ούρησης.
Μείωση ροής ούρων, όταν η ακτίνα των ούρων μειώνεται.
Διακοπτόμενη ούρηση.
Απώλεια σταγόνων ούρων μετά το τέλος της ούρησης.
Αίσθημα ατελούς κένωσης, η αίσθηση δηλαδή ότι η κύστη δεν άδειασε εντελώς.
Πλήρης αδυναμία ούρησης, η λεγόμενη επίσχεση ούρων. Η μόνη λύση, τότε, στην εξαιρετικά δυσάρεστη αυτή εμπειρία είναι ή άμεση τοποθέτηση καθετήρα, αφού ο πόνος της επίσχεσης είναι αφόρητος.
Άλλα συμπτώματα :
είναι ο πόνος στην κύστη κυρίως κατά την ούρηση, ιδίως σε περιπτώσεις ουρολοίμωξης,
καθώς και η αιματουρία, συνήθως σε περιπτώσεις λιθίασης της κύστης.
Ποιους αφορούν τα LUTS
4 στους 10 άντρες έχουν συμπτώματα στην 5η δεκαετία (40 έως 49 έτη) της ζωής τους, 7 στους 10 στην 6η δεκαετία, 8 στους 10 στην 7η δεκαετία, για να φθάσουν στο 90% στα 90 χρόνια.
Συχνότερα παρατηρούνται τα συμπτώματα σε άντρες που είναι παχύσαρκοι, κάνουν καθιστική ζωή, πάσχουν από μεταβολικό σύνδρομο, έχουν προβλήματα στύσης και επιβαρυμένο κληρονομικό ιστορικό.
Πώς κάποιος μπορεί να διαχειριστεί αυτά τα προβλήματα
Στα πρώτα στάδια μπορεί κανείς να διαχειριστεί τα συμπτώματα μέσω Ενεργητικής Παρακολούθησης.
Προτείνεται συνήθως σε ασθενείς με ήπια συμπτώματα, όπου δεν επηρεάζεται σημαντικά η καθημερινότητά τους. Μάλιστα, ένα μεγάλο μέρος των ασθενών που θα ακολουθήσουν την ενεργητική παρακολούθηση δε θα χρειαστούν κάποια επιπρόσθετη θεραπεία για 5 χρόνια.
Τα άτομα ωστόσο που ταλαιπωρούνται συχνά από συμπτώματα, τα οποία μάλιστα είναι έντονα και εμμένοντα, μπορούν να χρησιμοποιήσουν φυτικά σκευάσματα ως συμπληρώματα διατροφής που έχουν αποδεδειγμένη συμβολή στην καλή λειτουργία του ουροποιητικού συστήματος και του προστάτη. Τα πιο γνωστά και χαρακτηριστικά σκευάσματα είναι αυτά που εμπεριέχουν αιθανολικό εκχύλισμα Serenoa Repens.
Η χρήση του εκχυλίσματος έχει μελετηθεί εν τω βάθει, τόσο ως προς την αποτελεσματικότητά του για τη διαχείριση των συμπτωμάτων όσο βεβαίως και ως προς την ασφάλειά του και την έλλειψη τοξικότητας και πιθανών αλληλεπιδράσεων. Εξάλλου, έχει εγκριθεί και από την Επιτροπή Φαρμακευτικών Φυτικών Προϊόντων (HMPC) του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Φαρμάκων, για τη χρήση του σε περιπτώσεις ατόμων με LUTS.
Πιο συγκεκριμένα, η HMPC κατέληξε στο συμπέρασμα ότι, βάσει της μακροχρόνιας χρήσης του, ο καρπός σερενόας έρπουσας) (που εκχυλίζεται με αιθανόλη) μπορεί να χορηγείται για την ανακούφιση των συμπτωμάτων στο κατώτερο ουροποιητικό σύστημα που σχετίζονται με Καλοήθη Υπερπλασία Προστάτη. Να τονιστεί σε αυτό το σημείο, ότι στις κλινικές μελέτες πάνω στις οποίες στηρίχτηκε η επιτροπή είχε χρησιμοποιηθεί μόνο αιθανολικό εκχύλισμα Serenoa repens ως μοναδικό συστατικό, σε δοσολογία 320mg την ημέρα, και όχι κάποιος συνδυασμός συστατικών. Στην περίπτωση που υπάρχει συνδυασμός συστατικών προκύπτουν διάφορα προβλήματα καθώς η αποτελεσματικότητα τους δεν έχει μελετηθεί εκτενώς για να δικαιολογεί τη χρήση τους, ενώ δεν έχουν μελετηθεί και οι τυχόν αλληλεπιδράσεις που μπορεί να προκύψουν μεταξύ των συστατικών, δημιουργώντας θέμα και ως προς την ασφάλεια αυτών των προϊόντων.
Για αυτούς τους λόγους η Ευρωπαϊκή Ουρολογική Εταιρία εξέδωσε κατευθυντήριες οδηγίες, σύμφωνα με τις οποίες για τη διαχείριση των συμπτωμάτων του κατώτερου ουροποιητικού και την αποτελεσματικότητα των διαφόρων προϊόντων, δηλώνουν τα εξής :
‘’Τα εκχυλίσματα του ίδιου φυτού που παράγονται από διαφορετικές εταιρείες δεν έχουν απαραίτητα τα ίδια βιολογικά ή κλινικά αποτελέσματα. Επομένως, τα αποτελέσματα μιας μάρκας δεν μπορούν να επεκταθούν σε άλλες. Μια ανασκόπηση των πρόσφατων τεχνικών εκχύλισης και ο αντίκτυπός τους στη σύνθεση/βιολογική δράση των διαθέσιμων προϊόντων με βάση το Serenoa repens έδειξε ότι τα αποτελέσματα από διαφορετικές κλινικές δοκιμές πρέπει να συγκρίνονται αυστηρά σύμφωνα με την ίδια επικυρωμένη τεχνική εκχύλισης ή/και περιεκτικότητα σε δραστικές ενώσεις, καθώς οι φαρμακοκινητικές ιδιότητες των διαφόρων παρασκευασμάτων μπορεί να ποικίλλουν σημαντικά.’’